Tizio, S., 1516. Historia Senesium
 | In: Garfagnini, M.D. Sigismondo Tizio, Historiae Senenses. Roma, Instituto storico italiano per l'eta moderns a contemperana: pp. i-xxvii, 1-323 |
|
|
|
|
| |
| Location: |
Asia - East Asia - China |
| Subject: |
History |
| Species: |
Asian Rhino Species |
 |
|
Sigismondo TIZIO 1458-1528
Historia Senensium
Roma, Biblioteca Vaticano, Codex Chigi C-II-38 (Sigismondo Tizio, Historia Senensium)
From:
Manueia Doni Garfagnini (ed.): Sigismondo Tizio, Historiae Senenses I, 1,1, Roma, Istituto storico italiano per 1'etá moderns a conternporanea 1992, pp. XXV11-323 (Rerum Italicarum Scriptores Recentiores 6) .
Sigismondo Tizio, Historia Senensium (Bibs. Vat., Cod. Chigi C-11-38, fol. 13vo-14vo)
(Fol. 13vo)
Rhinoceros His obmissis nunc ad alia transeamus. Rex Cambaie ex indicis Regibus potentissimus Rhinocerotem, animal iam diu in italia non visum, ad portugalie Regem Emanuelem, indici maris dominum, transmiserat die maii vigesima nona anni praeteriti. id sane animal postquam praeteritis mensibus Elephantem cum pretiosis muneribus ad Leonem pontificem transmiserat etiam destinare aliis cum rnuneribus decreveras (= decreverat). Igitur martis die quarta nuntius accessit Regis eiudem (= eiusdem) navim in qua Rhinoceros inmiserat aureaque ad cultum divinum et pretiosa supellex quassatam ventis ad dies triginta laborasse per salum, cumque cursu prepeti atque rapido in turrim (?) venerei portus ferri videretur Nauta, quem Pilotum vocant, fracturam contremiscens circumagi illani iussit et circumvolvi. cursu itaque transverso ductitata procellis ac tempestatibus obruisse deperisseque universa neque conspecta ulterius praeter scuta natantia et subinde Rhinocerotem mortuum et suffocatum aquis cui non multo post evomente mari Rusticus quidam reperto cornu a naribus cum bipenni detruncavit ratus aliquam in se virtutem habere: erat .n. id animal magnitudinis minoris quam elephas sed ad instar bubali ingentis. ungulas (ex corr.) tres in singulis pedibus habebat, crura squamosa ad instar testudinis, gemmatam pellem et que ab humeris atque ilij pendebat cum interiori pelle non continua sursum vertibilis, variolas per totum habebas et erat coloris Bufonis, quod diu noctuque ad malum navis ligatum cathenis semper agitasse caput scolasticus ex madera insula eadem navi ad nos vectus rettulit
(fol. 14ro)
M.D.XV. Grece .n. hoc animal Rhinoceros nuncupatur qui (sic) in naribus cornu habens Latine Naricornis, hebraice Reem, indice vero Ganda. de illo merninit Strabo libro sexto decimo et Plinius libro naturalis historiae octavo et capite vigesimo. Cuius hic nos effigiem inseruimus ab archetypo. (scritta): Rhinoceros. Reem. Naricornis. Ganda. Sunt qui dicant habere duo cornua ut psalmo XXVIIII.
(raffigurazione di un rinoceronte)
Tizio 1516
(fol. 14vo)
De Rhinocerote Strabo libro sexto decimo meminit sub his verbis: Rhinocerotes, ut Arthemidorus alt, longitudine parum ab Elephantis exceduntur quod alexandrie vidisse se affirmat, sed etiam quamtum ad altitudinem. Eius autem quem nos vidimus color non buxeo, sed Elephanti similis erat. magnitudo vero thauri, forma apro proxima praesertim quantum ad rictum praeter nasum qui (sic) cornu quodam est recurvum, omni esse durius: eo pro armis utitur, quemadmodum aper dentibus. habet etiam duo cingula tamquam draconum volumina a dorso usque ad uterum circumeuntia alterum iubam versus alterum ad lumbum. Nos hec de eo dicimus quia a nobis virus est. Arthemidorus ulterius addit quod id animal de pastu cum elephante pugnat tum rictu subiens ac uterum rescindens nisi ab elephantis proboscide vel dentibus anticipetur. hec Strabo. Plinius vero naturalis historie libro octavo capite undevigesimo inquit Pornpei ludos ostendisse primum Rome Caum animal quem galli vocant Raphium item et Cephes quod animal est posteriores habens pedes similes humanis - capite vero eiusdem libri vigesimo ita inquit hisdem ludis et Rhinoceros unius in nare cornu qualis sepe virus, alter hic genitus hostis elephanto. cornu ad saxa limato preparat se pugne in dimicatrone alvum maxime petens quam scit esse molliorem. longitudo ei par, crura multo breviora, color buxeus. Martialis autem libro primo IIII ita inquit prestitit exhibitus tota tibi Caesar harena Que non promisit prelia Rhinoceros. O quam terribilis exarsit pronus in iras, Quantus erat cornu: cui pila thaurus erat. Lusitani Rhinocerotem ad Leonem vehebant. illum habuisse colorem Zapi idest bufonis sicut ipsi vacant. Nos quoque Innocentii pontificis octavi tempore Caum vidimus magnitudine lupum excedentem nigri coloris et magni capitis multum villosi atque oculis terrentibus cauea .n. ferrea inclusus ferebatur ad pontifïcem mulo gestante. Cephum vero numquam vidimus. plinius quoque libro duodevigesimo capite prima dicit eracuere rut saxa rhinocerotem (cornu).
|
|
|
Historia Senesium
details
Original text on this topic: